Skolioza jest problemem, który pojawia się obecnie u wielu dzieci, a nieleczony może być przyczyną poważnych problemów, które ciągnąć będą się przez całe późniejsze życie. Na szczęście w dzisiejszych czasach dysponujemy wieloma metodami, które nawet jeżeli nie pozwalają na całkowite usunięcie skrzywienia kręgosłupa, to pomagają poradzić sobie z konsekwencjami problemu i znacznie poprawiają jakość życia. Jak wygląda leczenie skoliozy i co warto wiedzieć na temat tej choroby?

Czym jest skolioza?

Według powszechnie przyjętej definicji skolioza jest skrzywieniem kręgosłupa w trzech wymiarach. Współcześnie nie mówi się o skoliozie, a raczej o skoliozach, wskazując na fakt, że skrzywienia takie mogą mieć różnych charakter i zróżnicowaną etiologię. Jednocześnie trzeba wiedzieć, że nie każde skrzywienie kręgosłupa to od razu skolioza. Jeżeli następuje ono w odcinku piersiowym, mówi się wtedy o kifozie, a jeżeli w lędźwiowym, o lordozie. Istnieją też specyficzne zaburzenia w obrębie płaszczyzny obrotu poszczególnych kręgów kręgosłupa względem siebie. Dopiero kiedy wszystkie te trzy rodzaje zaburzeń budowy kręgosłupa występują jednocześnie, mówi się o skoliozie. Skolioza najczęściej pojawia się u dzieci w okresie, w którym kręgosłup intensywnie rozwija się – od wczesnego dzieciństwa, do okresu dorastania. Nieprawidłowa budowa kręgosłupa przekłada się na zdeformowaną sylwetkę u dziecka, co rodzi kolejne, poważne konsekwencje. Skrzywiony kręgosłup przekłada się na nadmierną eksploatację i obciążenie poszczególnych partii mięśni i stawów. W przypadku nieleczonej skoliozy z czasem mogą więc dochodzić problemy ze stawami, a także problemy natury neurologicznej związane z nadmiernym napięciem niektórych mięśni. Jeżeli taka sytuacja trwa długo, pojawić się mogą częste bóle głowy, a także inne problemy wynikające z zaburzeń w obrębie układu nerwowego. W szerszym ujęciu skolioza może też prowadzić do zaburzeń w obrębie innych organów i układów organizmu. Problemu tego nie należy więc lekceważyć, a im szybciej od postawienia diagnozy rozpocznie się leczenie i działania zaradcze, tym większa szansa na uniknięcie poważnych konsekwencji w przyszłości.

Jakie są najważniejsze przyczyny skoliozy?

Jak już wcześniej wspomniano, istnieją różne przyczyny powstawania skoliozy i nie wszystkie są do końca wyjaśnione przez dzisiejszą medycynę. Wielu lekarzy mówi nawet, że zdecydowana większość skolioz u dzieci ma charakter idiopatyczny, co znaczy, że powstały w okresie rozwojowym, a ich przyczyna jest nieznana. Coraz częściej mówi się też o czynniku genetycznym, który miałby odgrywać istotną rolę w powstawaniu tego zaburzenia. W przypadku części skolioz da się wskazać główny czynnik, który spowodował skrzywienie kręgosłupa. Zasadniczo można czynniki takie podzielić na trzy grupy: kostne, mięśniowe i nerwowe. W pierwszej grupie skolioza powstaje przez nieprawidłowe ukształtowanie poszczególnych kości kręgosłupa. W drugiej grupie istotną rolę odgrywają zaburzenia związane z nieprawidłową budową albo nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśni odpowiedzialnych za poruszanie kręgosłupem i utrzymanie jego właściwej pozycji. Mogą to być albo zaburzenia związane z nieprawidłowym napięciem mięśniowym, albo różnego typu dystrofie. Do trzeciej grupy zalicza się skoliozy spowodowane przez zaburzenia związane z pracą układu nerwowego, na przykład porażenia o łagodnym charakterze, które zauważone być mogą dopiero po dłuższym czasie, przez wpływ na pracę układu mięśniowego i to, jak wpływa on na układ szkieletowy. Istnieją też skoliozy spowodowane czynnikami środowiskowymi jak na przykład niewłaściwe nawyki związane z utrzymaniem postawy ciała.

Jak wygląda leczenie skoliozy?

Leczenie skoliozy powinno być prowadzone dwukierunkowo. W przypadku, gdy znany jest czynnik, który spowodował to zaburzenie, w pierwszej kolejności powinno być wdrożone właściwe leczenie przez lekarza odpowiedniej specjalizacji. W przypadku skolioz spowodowanych nieprawidłowościami w obrębie układu nerwowego, czy też skolioz psychogennych, kręgosłup może być zbudowany zupełnie prawidłowo, a leczenie prowadzone przez neurologa albo psychiatrę połączone z odpowiednimi ćwiczeniami może po pewnym czasie przywrócić jego właściwą pozycję. Niezależnie od powodu powstania skoliozy ważna jest też odpowiednio prowadzona rehabilitacja. W zależności od szczegółów diagnozy korzysta się tu z różnych metod – od łagodnych ćwiczeń, do konieczności noszenia przez dziecko przez jakiś czas gorsetu ortopedycznego. Rehabilitacja może prowadzić do zmniejszenia skrzywienia kręgosłupa, zatrzymania pogłębiania się problemu, albo wzmocnienia innych partii ciała celem skompensowania szkód wynikłych ze skrzywienia.