Cukrzyca to choroba, która wymusza stosowanie odpowiedniej diety. Chodzi o to, by po zjedzeniu posiłku nie skakał cukier we krwi, co wiąże się również z mniejszym wyrzutem insuliny. Dietę opartą na spożywaniu produktów z niskim indeksem glikemicznym można również stosować w celu zrzucenia zbędnych kilogramów, a także jako dobrą profilaktykę wielu chorób.
Co to jest indeks glikemiczny?
Indeks glikemiczny poszczególnych produktów spożywczych oznaczany jest jako IG. Określa on, jak szybko rośnie stężenie glukozy we krwi po spożyciu konkretnego produktu. Wysoki indeks glikemiczny mają te produkty, które zostają szybko strawione, przez co powodują szybki wzrost glukozy we krwi i bardzo szybki jej spadek. Taka sytuacja jest niebezpieczna dla osób cierpiących na cukrzycę.
Produkty oznaczone niskim i średnim indeksem glikemicznym nie powodują tak dużych wahań glikemii, dają uczucie sytości na dłużej, ponieważ wolniej się trawią. Z reguły są one znacznie bardziej bogate w błonnik, co z kolei korzystnie wpływa na perystaltykę jelit.
Dla glukozy przyjmuje się wartość indeksu glikemicznego równą 100. Produkty żywnościowe podzielono natomiast na trzy grupy: z małym indeksem glikemicznym poniżej 50, ze średnim IG mieszczącym się w granicach od 51 do 75, a także te z dużym indeksem glikemicznym powyżej 75.
Produkty z największym indeksem glikemicznym powodują bardzo szybki wzrost i szybki spadek glukozy we krwi. Tym samym wywołują one zwiększone zapotrzebowanie na insulinę, dlatego osoby cierpiące na cukrzycę nie powinny spożywać ich w ogóle.
Dieta cukrzyka
Stwierdzona cukrzyca wymaga stosowania rygorystycznej diety każdego dnia bez wyjątku. Wiek pacjenta nie ma tutaj żadnego znaczenia, choć obecnie na cukrzycę chorują osoby dorosłe, dzieci oraz kobiety w ciąży. Codzienny jadłospis powinien opierać się na produktach z niskim lub średnim indeksem glikemicznym, aby nie dopuścić do stanu zagrożenia zdrowia lub życia.
Podstawowym składnikiem diety cukrzyka powinny być produkty pełnoziarniste. Zawierają one sporo węglowodanów nieprzyswajalnych, dlatego nie mają wpływu na szybki wzrost cukru we krwi. Do tej kategorii można zaliczyć pełnoziarniste makarony, kasze, chleb razowy oraz na zakwasie, a także otręby. Dieta o niskim indeksie glikemicznym powinna ograniczać cukry proste. Z codziennego menu należy zatem wykluczyć cukier i słodycze, słodzone soki i napoje, a także miód.
Obróbka termiczna potrafi znacząco zwiększyć indeks glikemiczny. Z tego powodu owoce i warzywa najlepiej jeść na surowo, w postaci nieprzetworzonej. Warzywa można ewentualnie przygotować na parze, ale tak, by były al dente, a nie rozgotowane. Podobnie sprawa wygląda z kaszami, makaronami i ziemniakami. Jeśli chodzi o owoce, to te bardziej dojrzałe mają mniejszy indeks glikemiczny, niż te mniej dojrzałe.
Ładunek glikemiczny
W diecie cukrzyka nie tylko indeks glikemiczny ma znaczenie. Ważny jest również ładunek glikemiczny produktów, który wskazuje rzeczywisty wpływ zjedzonego produktu na glikemię poposiłkową. Ładunek glikemiczny oblicza się na podstawie iloczynu indeksu glikemicznego i ilości przyswajalnych węglowodanów w konkretnej porcji produktu, a następnie wynik ten dzieli się przez 100. Zatem produkty spożywcze posiadające podobny indeks glikemiczny mogą mieć znacznie inne wartości ładunku glikemicznego i mogą mieć różny wpływ na poziom glukozy we krwi.
Prawidłowa dieta cukrzyka powinna opierać się nie tylko na produktach o niskim i średnim indeksie glikemicznym, ale również kilku innych zasadach. Posiłki powinny być spożywane regularnie, co 3 godziny. Należy dobrze nawadniać organizm spożywając każdego dnia co najmniej 1,5 litra wody lub niesłodzonych herbat ziołowych. Oprócz ograniczenia cukru, trzeba również ograniczyć sól, a przede wszystkim zrezygnować z używek, takich jak papierosy czy alkohol. W celu komponowania odpowiednich posiłków warto jest opierać się na tabelach produktów, w których określone są indeksy glikemiczne dla większości produktów.
